Er is geen plattelandsregio in Nederland waar armoede zoveel voorkomt als in de Veenkoloniën. Veel families in dit gebied leven van generatie op generatie in armoede. Dit noemen we generatiearmoede. Generatiearmoede blijkt echter ontzettend hardnekkig, want ondanks alle inspanningen is dit probleem alleen maar groter geworden. Waarom komen families er niet uit? En hoe kunnen we de vicieuze cirkel doorbreken? Op deze vragen heeft de Rijkuniversiteit Groningen, na vijf jaar onderzoek, antwoorden gevonden. We keken naar de leefwereld van de families in armoede; hoe ervaren zij hun situatie? Ook onderzochten we de systeemwereld; hoe wordt men momenteel geholpen? Wat werkt goed? Wat moet beter? En hoe kunnen we de vicieuze cirkel van generatiearmoede doorbreken?
Nieuwe inzichten
Het onderzoek van de Rijkuniversiteit Groningen (RUG) geeft nieuwe inzichten in de oorzaken van overerfbare armoede. Uit het onderzoek van de RUG blijkt dat bij dergelijke armoede vaak sprake is van verschillende mechanismen. Niet alleen omstandigheden en kenmerken binnen huishoudens spelen een rol (zoals ziekte, stress, weinig opleiding), maar ook omgevingsfactoren (zoals zwakke regio, weinig werkgelegenheid, economische crises). Dat maakt het extra moeilijk de cirkel rondom hardnekkige armoede te doorbreken.
Bekijk de uitkomsten van het onderzoek naar overerfbare armoede van de RUG
Van wetenschap naar actie in de praktijk
De belangrijkste les uit het onderzoek is: maak maatwerk mogelijk. Schep randvoorwaarden, zodat we echt maatwerk kunnen leveren. Dat betekent werken aan langdurige relaties, onderlinge samenwerking en continuïteit op lange termijn. Geen kortlopende projecten of aanbestedingen van vier jaar, maar zet in op langlopende programma’s van 10, 20 of 30 jaar. Zo kunnen we werken vanuit wederzijds vertrouwen en maken we samen een einde aan generatiearmoede.
We zetten daarom binnen de Alliantie van Kracht in op een programma van 20 jaar. Dit geeft ons de tijd die nodig is om écht te veranderen en generatiearmoede te doorbreken. Op basis van de kennis uit het vijfjarige onderzoek van de Rijkuniversiteit Groningen gaan we experimenteren in wijken, dorpen en buurten en maatwerk bieden.
Bekijk hieronder de animatievideo met de uitkomsten van het onderzoek van de RUG:
Samen bouwen we aan een programma
Bouwen doen we samen. Dat doen we in verschillende fases:
Fase 1 februari-maart 2023
- verkrijgen mandaat voor het programma;
- bepalen nut/noodzaak programma-aanpak;
- contouren programma schetsen in een programmaplan;
- alle 42 partners betrekken bij het programma en commitment krijgen op het programmaplan.
Fase 2 april-juni 2023
- gezamenlijk concretiseren strategie en aanpak (doelen, inspanningen, middelen) en ‘cocktail’ van interventies;
- vormgeven besluitvorming, besturing, organisatie en samenwerking;
- creëren randvoorwaarden: mensen, middelen, programmaruimte etc.;
- inrichten van een centrale ondersteuningsstructuur in die we voor elke opgave per wijk/dorp/buurt op maat aanbieden;
- maken van een 1e faseplan van een jaar.
Fase 3 vanaf de zomer 2023
- uitvoeren inspanningen (projecten en activiteiten), opleveren resultaten, dichterbij brengen doelen
- besturen, monitoren, beslissen, (her)programmeren, samenwerken, (re)organiseren;
- gezamenlijk ontwikkelen van een communicatiestrategie;
- eiland van reflectie.
Op 11 mei 2023 stonden wij samen met iedereen die ervaringsdeskundige is, of betrokken is bij het bestrijden van generatiearmoede in de Veenkoloniën, stil om te luisteren. Hoe kijkt een ervaringsdeskundige aan tegen het programma en het maken van de hard nodige veranderingen? Wat betekent dat voor iemands leven? En hoe vertaalt zich dat naar de manier waarop jij jouw werk doet? Wat gaat er dan morgen anders? En wil en kun je dat leveren? Lees hier de uitkomsten van deze bijeenkomst Mijn leven, jouw werk op 11 mei 2023.
En…weer door!
In april-juni 2023 waren we toe aan het uitwerken van de 2e fase van het programma. De Alliantie van Kracht organiseerde diverse werksessies met ervaringsdeskundigen, professionals, maatschappelijke organisaties en ambtenaren om het vervolg gezamenlijk uit te werken. In die sessies werden de wetenschappelijke inzichten omgezet naar actie in de praktijk. Tijdens deze werksessies gingen we onder begeleiding concreet met elkaar aan de slag.
Werksessie 1
Gezamenlijk concretiseren strategie en aanpak per strategisch doel. Dat betekent:
- De operationele doelen verder uitwerken en de genoemde streefaantallen verder invullen;
- Inspanningen en een ‘cocktail’ van interventies (projecten/trainingen etc.) vormgeven;
- Lokale experimenten in dorp, wijk en buurt invullen: waar gaan die plaatsvinden?
✓ Sessie 1C: Strategisch doel ‘We leren van elkaar en weten wat effectief is’, bekijk de uitkomsten van de sessie van 6 juni 2023
Werksessie 2: Het creëren van de randvoorwaarden voor het programma, bekijk de uitkomsten van de sessie van 15 juni 2023
- Creëren van de randvoorwaarden voor het programma: de inzet van mensen, middelen, programmaruimte etc.;
- Het inrichten van de programma-organisatie: verdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden (wie doet wat) en sturingslijnen tussen diverse niveaus in het programma (tussen deelprogramma’s, inspanningen);
- Bereik van voorzieningen die op de plank blijven liggen.
Werksessie 3: Inrichten van een centrale ondersteuningsstructuur, bekijk de uitkomsten van de sessie van 22 juni 2023
- Inrichten van een centrale ondersteuningsstructuur die we voor elke opgave per wijk/dorp/ buurt op maat aanbieden. Met o.a. oplossingsgericht werken en/of de doorbraakmethode, de inkoop van lange termijnen en continuïteit, meer tijd en ruimte voor professionals, het evalueren van effectiviteit/kennis en expertise-uitwisseling;
- Bespreken ruimte in de AVG.
Werksessie 4: Ontwikkelen van een communicatiestrategie, bekijk de uitkomsten van de sessie van 26 juni 2023
- Ontwikkelen van een algemene communicatiestrategie;
- Ontwikkelen van een communicatiestrategie per doelgroep.
Werksessie 5: Uitkomsten werksessie ‘Maken van een 1e faseplan van een jaar’, bekijk de uitkomsten van de sessie van 27 juni 2023
