Emmen bouwt aan vertrouwen met ervaringsdeskundigheid
Geschreven op 30 september 2025
“We willen ervaringskennis breder inzetten. Maar wel op een goede manier. Niet zomaar iemand aannemen zonder duidelijk plan. Eerst uitzoeken wat er nodig is, dan kijken wat daarbij past.”
Hoe zorg je ervoor dat regels niet in de weg zitten, maar mensen juist verder helpen? In de gemeente Emmen gingen ze aan de slag met het project KEUS (Kennen, Ervaren, Uitproberen en Starten). Een project over de inzet van ervaringskennis in het kader van de Participatiewet in Balans, dat moet zorgen voor meer vertrouwen, menselijke maat en eenvoud.
De gemeente Emmen deed mee aan dit project. Rosa, beleidsadviseur bij de gemeente Emmen, vertelt: “Het uitgangspunt is dat de Participatiewet eenvoudiger en menselijker wordt. Dat er meer vanuit vertrouwen wordt gewerkt in plaats van wantrouwen.” Het project sluit aan op een bredere beweging die gaande is in het sociaal domein van de gemeente Emmen. “De samenleving verandert en dat vraagt om een andere manier van werken. We vinden het belangrijk dat plannen niet voor, maar met inwoners worden gemaakt.”
Werken aan een nieuwe manier van denken
De Participatiewet in Balans bestaat uit drie sporen. Rosa legt uit: “Spoor 1 zijn wetswijzigingen die de Participatiewet op korte termijn moeten verbeteren. Die zijn al goedgekeurd door de Tweede Kamer en moeten de wet eenvoudiger maken. Spoor 2 is gericht op de lange termijn: een structurele herziening van de wet. Spoor 3 richt zich op de uitvoering en het versterken van professionals, een cultuuromslag op de werkvloer. Daar draaide het om binnen dit project. Hoe zorgen we dat medewerkers echt anders gaan werken? En hoe maken we de kennis en ervaring van inwoners onderdeel van beleid?”
Vanuit ons beleidskader zijn we al op verschillende fronten bezig met deze verandering binnen het sociaal domein. Maar om die cultuuromslag verder uit te werken in het kader van de Participatiewet in Balans, deed gemeente Emmen meeg aan het project KEUS. Die gaat uit van samen leren en ontdekken: met mensen uit beleid, uitvoering én inwoners die vanuit hun eigen ervaring kunnen meedenken. Rosa vervolgt: “Met de wetswijzigingen voor de deur is iedereen natuurlijk vooral gericht op spoor 1. Maar spoor 3 is ook heel belangrijk. Dat gesprek wil ik graag voeren. Dat we daar met elkaar binnen onze organisatie aandacht voor blijven hebben.”
De rol van ervaringsdeskundigheid
In dat derde spoor kan ervaringsdeskundigheid een belangrijke rol spelen. Emmen deed daarom mee aan vier leerbijeenkomsten, in verschillende groepen. Samen met de gemeenten Súdwest-Fryslân en Dronten gingen ze aan de slag. Rosa: “In die vier bijeenkomsten zijn we het gesprek aangegaan over verschillende thema’s rondom ervaringsdeskundigheid. Waar loop je tegenaan? Hoe positioneer je zo’n ervaringsdeskundige? Wat levert het op? Dat was de basis.”
Elke gemeente deed mee met drie mensen: een beleidsadviseur, iemand uit de uitvoering en een ervaringsdeskundige. Die samenwerking gaf inzicht én concrete handvatten “Je kon horen waar andere gemeenten stonden, daar kon ik mooie ervaringen uithalen. We kregen echt houvast. Bouwstenen waarmee we nu in Emmen verder kunnen bouwen”, deelt Rosa.
Klein beginnen, groot denken
Na het project bleef Rosa in gesprek met collega’s, ook buiten Emmen. “Ik merkte: we hoeven niet meteen alles te doen. Het helpt om drie duidelijke pijlers te hebben: het beleid, de uitvoering en de wijk. Dan kun je stap voor stap verder bouwen en aansluiten bij wat er al is. Er is nu een plan gemaakt om mee aan de slag te gaan. Het idee: starten met een kleine werkgroep waarin mensen van beleid, uitvoering én ervaringsdeskundigen samenwerken. Samen onderzoeken we waar ervaringskennis nog meer waardevol kan zijn in het sociaal domein.”
Een andere blik op communicatie
Gemeente Emmen heeft een ervaringsdeskundige in dienst. Hij kijkt onder andere mee met de communicatie van de gemeente. Vooral of brieven duidelijk zijn voor mensen die moeite hebben met taal of digitale zaken. “Dat is heel waardevol,” zegt Rosa. “Hij weet als geen ander wat niet werkt, en wat beter kan.”
Samen verder bouwen
De plannen van Emmen stoppen niet na dit project. Rosa: “We willen ervaringskennis breder inzetten. Maar wel op een goede manier. Niet zomaar iemand aannemen zonder duidelijk plan. Eerst uitzoeken wat er nodig is, dan kijken wat daarbij past.”
Een mooie les die ze meenemen: het hoeft niet perfect, als je maar begint. “We hebben een goede basis en die gaan we gezamenlijk verder uitbouwen,” zegt Rosa. “Samen met collega’s, met inwoners en met andere organisaties uit het sociaal domein.”
Ook werk maken van ervaringsdeskundigheid?
Ben je benieuwd wat ervaringsdeskundigheid kan betekenen binnen jouw gemeente of organisatie? Neem gerust contact met ons op, we denken graag met je mee!
